TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI’NIN HEDEFLERİ: 2040 VİZYON BELGESİ ÜZERİNDEN İÇERİK ANALİZİ
(Goals of the Organization of Turkic States: Content Analysis on the 2040 Vision Document )

Yazar :  Turgay DÜĞEN  
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.1.2024.0282
Sayı : 11
Sayfa : 1259-1268
    


Özet

Following visits from Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, and Turkmenistan to Ankara, and visits from Ankara to these countries during the disintegration of the Soviet Union, a Summit of Heads of State was convened in Ankara on October 30, 1992. From this period onwards, a Turkic World approach to Turkish foreign policy centered on independent Turkic states emerged. The Turkic World, which is a new area for Turkish foreign policy, entered a new phase with the establishment of an international organization, the Organization for Cooperation of Turkic Speaking States (Turkic Council), in 2009, and the institutionalization process accelerated with the developments that took place simultaneously with the name change of the Organization to the Organization of Turkic States (OTS) in 2021. With the 2040 Turkic World Vision Document announced at the 8th Summit of the OTS on November 12, 2021, the OTS has also proposed a strategy and perspective for the future. The process of carrying the 30-year legacy of relations that started with the 1992 Ankara Summit to 2040 reflects the evolution of both the Turkic World approach of Turkish foreign policy and the relations between Turkic states. This process is not a steady or rhythmic process. It has been a process that has been interrupted and stalled from time to time with the developments and changes in regional, international and Turkish foreign policy. The effects of Turkish states' foreign policy approaches and security threat perceptions also played a decisive role in this process. In this study, a content analysis will be made on the objectives of the OTS through the 2040 Turkic World Vision Document adopted at the 8th Summit of the OTS. Within the scope of the content analysis of the 2040 Turkic World Vision Document, the summit meetings that started in 1992 and the summit final declarations of the Turkic Council, later known as the OTS, will also be utilized. At the same time, as secondary sources, the approaches in articles, analyses and reports written on the 2040 Turkic World Vision Document will also be evaluated. Based on the fact that the 2040 Turkic World Vision Document has been accepted by all member heads of state, it is assumed that the document sets out the official goals of the OTS and the steps to be taken in the following process are in line with these goals. However, the compatibility between the declarations signed after the summits held after the 8th Summit and the goals in the Turkic World 2040 Vision Document was also evaluated.



Anahtar Kelimeler

The Organization of Turkic States, Turkic World, Cooperation, 2040 Vision Document



Abstract

Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecine girdiği dönemde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan’dan Ankara’ya yapılan ziyaretler ve Ankara’dan da bu ülkelere gerçekleşen ziyaretler sonrasında 30 Ekim 1992 tarihinde Ankara’da Devlet Başkanları Zirvesi toplanmıştır. Bu dönemden itibaren Türk Dış Politikası için bağımsız Türk devletlerini merkeze alan bir Türk Dünyası yaklaşımı oluşmuştur. Türk dış politikası için yeni bir alan olan Türk Dünyası 2009 yılında uluslararası bir örgüt olan Türk Dili Konuşan Ülkeler İş Birliği Teşkilatı (Türk Konseyi)’nın kurulmasıyla yeni bir aşamaya geçmiş, Örgüt’ün adının 2021 yılında Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) olarak değiştirilmesi ile eş zamanlı olarak yaşanan gelişmelerle birlikte kurumsallaşma süreci hızlanmıştır. 12 Kasım 2021 tarihinde TDT’nin 8. Zirvesinde ilan edilen 2040 Türk Dünyası Vizyon Belgesiyle birlikte TDT geleceğe yönelik bir stratejiyi ve perspektifi de ortaya koymuştur. 1992 Ankara Zirvesi ile başlayan ilişkilerin 30 yıllık mirasının 2040 yılına taşınma süreci hem Türk dış politikasının Türk Dünyası yaklaşımının hem de Türk devletleri arasındaki ilişkilerin evrimini yansıtmaktadır. Bu süreç istikrarlı ve ritmik bir ilerleme şeklinde gelişmemiştir. Bölgesel, uluslararası ve Türk dış politikasındaki gelişmeler ve değişimlerle birlikte zaman zaman aksayan, duraklayan bir süreç şeklinde ilerlemiştir. Türk devletlerinin dış politika yaklaşımlarının ve güvenlik-tehdit algılamalarının etkileri de süreç üzerinde belirleyici bir rol oynamıştır. Bu çalışmada TDT’nin 8. Zirvesinde kabul edilen 2040 Türk Dünyası Vizyon Belgesi üzerinden TDT’nin hedefleri ile ilgili içerik analizi yapılacaktır. 2040 Türk Dünyası Vizyon Belgesi’nin içerik analizi kapsamında 1992 yılından itibaren başlayan zirve toplantılarının ve Türk Keneşi, sonraki adıyla TDT’nin zirve sonuç bildirilerinden de faydalanılacaktır. Aynı zamanda ikincil kaynaklar olarak 2040 Türk Dünyası Vizyon belgesi ile ilgili yazılmış makale, analiz ve raporlardaki yaklaşımlar da değerlendirilecektir. Çalışmada 2040 Türk Dünyası Vizyon Belgesi’nin tüm üye devlet başkanları tarafından kabul edilmiş olmasından hareketle, Belge’nin TDT’nin resmi hedeflerini ortaya koyduğu ve bundan sonraki süreçte atılacak adımların bu hedefler doğrultusunda olduğu varsayılmıştır. Ancak bununla birlikte 8. Zirve sonrasında gerçekleştirilen zirveler sonrasında imzalanan bildiriler ile Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesindeki hedefler arasındaki uyum da değerlendirilmiştir.



Keywords

Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Dünyası, İşbirliği, 2040 Vizyon Belgesi