TÜRK DİLLƏRİ VƏ ƏRƏB DİLİ ARASINDA LEKSİK-SEMANTİK MÜBADİLƏ
(Lexico-Semantic Exchange between Turkic Languages and Arabic Language )

Yazar :  Lale ALİQULİYEVA  
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.2024.0169
Sayı : 11
Sayfa : 681-688
    


Özet

The process of enriching the vocabulary is carried out by not only on ground of local dialects and word-building power but also by learning the borrowings. Throughout history, cultural, scientific, political and diplomatic relations between different peoples have reflected these relations in their languages. While conveying the words from one language into the other one process of learning is realized phonetically, grammatically and lexically. The words that passed to our vocabulary from Arabic language have been adopted by observing phonetic and orthographic rules and as a result of this they are privatized. In this process the borrowings mostly observe the grammar rules of our language, while some categories lose their power. The words originally used as independent words become a suffix in our language, as words of derivative character are taken as simple ones. On the other hand, the borrowings having required citizenship in our vocabulary take local suffixes and create new derivative words. But lexical mastering goes in two ways, some are adopted absolutely, the others with some change in the meaning.



Anahtar Kelimeler

Turkic world, Arabic language, borrowing.



Abstract

Lüğət fondunun zənginləşdirilməsi prosesi təkcə yerli ləhcələr və söz quruculuğu zəminində deyil, həm də alınmaların mənimsənilməsi ilə həyata keçirilir. Müxtəlif xalqların tarixən mədəni, elmi, siyasi-diplomatik münasibətlərdə olması onların dilinə də öz təsirini göstərmişdir. Sözlərin bir dildən digər dilə ötürülməsi zamanı fonetik, qrammatik və leksik cəhətdən mənimsənilmə prosesi həyata keçirilir. Lüğətimizə ərəb dilindən keçmiş sözlər fonetik və orfoqrafik qaydalara riayət edilməklə qəbul edilmiş və bunun nəticəsində özəlləşdirilmişdir. Bu prosesdə alınmalarda daha çox dilimizin qrammatik qaydalarına riayət edilir, bəzi kateqoriyalar isə öz gücünü itirir. Əvvəlcə müstəqil söz kimi işlənən sözlər törəmə xarakterli sözlər sadə söz kimi qəbul edildiyi üçün dilimizdə şəkilçiyə çevrilir. Digər tərəfdən, lüğətimizdə vətəndaşlıq tələb edən alınmalar yerli şəkilçilər alaraq yeni törəmə sözlər yaradır. Lakin leksik mənimsəmə iki yolla gedir, bəziləri mütləq şəkildə, digərləri mənada müəyyən dəyişikliklə qəbul edilir.



Keywords

Türk Dilləri, Ərəb Dili, Alınma Sözlər