ТҮРКОЛОГИЯДА БЕЙВЕРБАЛДЫК КАРАЖАТТАРДЫН ИЗИЛДЕНИШИ
(Study of Non-Verbal Means in Turkology )

Yazar : Gulshan Sadyralieva  Jamal ARTIKOVA  
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.1.2024.005
Sayı : 11
Sayfa : 35-42
    


Özet

This article analyzes the general progress of non-verbal means of research in related Turkish languages and Kyrgyz linguistics, on which aspects and which scholars have written scientific works. Although gestures are related to several peoples and have similar external structure, they are used differently in each nation. Each culture has its own unique stereotyped mental body movements, and although nonverbal signs accompany speech, if anything they have a primary place in relation to speech, speech is subordinate to it. They study the signs of a nation, its cultural characteristics in the language of communication, relationships, behavior not only through the internal structure of language, but also on the basis of those nonverbal means.Emotional and mental nonverbal states of each nation are verbal, i.e. the transmission in language through linguistic means, its role in creating an artistic image, as well as the similarities and differences of nonverbal means in related Turkish languages have been considered. Any gesture should have a purpose and convey information based on it.



Anahtar Kelimeler

non-verbal, etiquette, ethnolinguistics, Turkic languages, Kyrgyz language, Turkology, linguistics.



Abstract

Бул макалада бейвербалдык каражаттардын тектеш түрк тилдеринде жана да кыргыз тил илиминде изилдөө иштеринин жалпы жүрүшү, анда кайсы аспектилерде, кайсыл окумуштуулар илимий эмгектерди жазгандыгы боюнча талданат. Ымдоо-жаңсоолордун бир канча улутка тиешелүү болгонун жана да сырткы түзүлүшү окшош болгону менен ар бир улутта ар кандай колдонулат. Ар бир маданияттын ɵзүнɵ гана тиешелүү кайталангыс стереотиптүү менталдык дененин кыймыл абалдары болот жана бейвербалдык белгилер кепти коштоп жүрсө да, кепке карата негизги орунга ээ болсо, кеп ага багыныңкы абалда болот. Улуттун белгилерин, анын байланыш кебиндеги маданий өзгөчөлүктөрүн, өз ара алака мамилесин, жүрүм-турумдарын тилдин ички түзүлүшү аркылуу гана изилдебестен, ошол вербалдык эмес каражаттарынын негизинде изилдешет. Ар бир элдин эмоционалдык жана менталдык вербалдык эмес абалдарынын вербалдык б.а. тил каражаттары аркылуу тилде берилиши, көркөмдүк образды жаратуудагы орду, ошондой эле тектеш түрк тилдердеги бейвербалдык каражаттардын окшоштугу, айырмачылыгы каралды. Кандай гана ымдоо-жаңсоо болбосун, анда милдеттүү түрдө кандайдыр бир максат көздөлөт жана анын негизинде маалымат туюнтулат.



Keywords

бейвербал, жест, этикет, этнолингвистика, түрк тилдери, кыргыз тили, түркология, лингвистика.