Porto - Demo Blog 5

Abstract Archetype is a universal concept in the sense of the prototype and original form of something. Archetypes, which preserve their existence in the collective memory of societies and in all cultures with primitive image figures, are schemas of common consciousness that are inherent in human beings and embodied by experiences. The hero archetype is the supracultural common manifestation of a chosen personality that reflects the ideals of a society. Images created with cultural characteristics around the protagonist with the heroic theme point to an archetypal first model that has become universal in all societies. In the narratives, the protagonist's noble identity, extraordinary birth, heroism, and his initiation journey for the society and/or lover is a common fiction. While the hero is surrounded by the cultural values of the society he belongs to, a common hero pattern emerges from the same ideology and tradition in other societies with similar experiences. Intertextual sign is the transfer of a discourse from a main text to other narratives in the form of theme, hero, symbol, message. This is an archetypal expression in the context of remembering and preserving the first discourse. The most comprehensive assessment that features the hero archetype is the work of Lord Raglan. The study was based on Raglan’s hero classification and the common features of the hero archetype were determined with the example of the Mikdad Story. The story of Mikdad is a folk tale about both heroism and love. Mikdad in particular represents the idealized alp type of Turkish people; in general, it carries the main themes of the hero archetype which is a universal theme. Mikdad’s adventure exemplifies the archetypal and intertextual motifs in folk tales with the characteristics of the ideal hero. In the study, based on Lord Raglan’s “Traditional Hero Pattern”, it is emphasized that the hero archetype is a universal image in epics and heroic folk tales.

Keywords: Hero archetype, Intertextual signs, universal, story, Mikdad story.

Arxetip termini hәr hansı bir şeyin ilkin nümunәsi vә orijinal növü anlamında universal bir anlayışdır. Arxetiplәr xalqların vә deyilә bilәr ki, bütün mәdәniyyәtlәrin müştәrәk yaddaşında öz varlığını ilkin imiclәrlә hiss etdirir. Arxetiplәr bәşәrin genindә mövcud olan vә hәyatın özündә müşexxәslәşәn müştәrәk şüurun әkslәrdir. Bir qәhrәmanın arxetipi o toplumun әsl әqidәsini әks etdirirәrәk hәr mәdәniyyәtdә seçkin bir şәxsiyyәt timsalında o xalqın ortaq rәmzi kimi çıxış edir. Hal belә olunca bir baş qәhrәmanlıq temasında müәyyәn xüsusiyyәtlәrlә yaradılan imiclәr deyilә bilәr ki, bütün xalqlarda universal xarakter qazanmış bir arxetip modәlinin әksi kimi görünür. Hәr bir dastanda vә ya tәhkiyәdә baş qәhrәmanın Tanrının özünә bәxş etdiyi әsil kimliyi ilә fövqәladә şәkildә dünyaya gәlmәsi, toplumu vә ya sevgilisi üçün kamillәşmiş hәyat yolunda yerimәsi ortaq qurğudur. Bir qәhrәman içindә yaşadığı xalqın bütün mәdәni dәyәrlәrini mәnimsәyir vә digәr toplumlarda da hәmin ideal vә әnәnәdәn yaranan ortaq bir qәhrәman tipi meydana çıxır. Nümunәvi bir mәtndә onun teması, qәhrәmanı, simvolları mesaj şәklindә digәrlәrinә köçürülür. Bu vәziyyәt dә dilә gәtirilәn ilkin anlayışın yada salınması vә qorunmasında arxetip xüsusiyyәtini daşıyır. Qәhrәman arxetipinin xüsusiyyәtlәrini әn gözәl şәkildә dilә gәtirәn şexs Lord Raglandır (Raqlan). Bu mәqalәdә Raqlanın tәsnifi nәzәrә alınaraq Miqdad haşiyә hekayәsindә qәhrәman arxetipinin ortaq xüsusiyyәtlәri müәyyәn edilmişdir. Miqdad hekayәsi hәm eşq, hәm dә qәhrәmanlıq yönümlü bir hekayәdir. Miqdad bu hekayәdә Türk xalqının ideallaşdırılan alp tipinin nümayәndәsi kimi çıxış etsә dә ümumi olaraq universal qәhrәman obrazının әsas xüsusiyyәtlәrini daşıyır. Miqdadın maceraları dastanlardakı ideal qәhrәmana mәxsus arxetip vә digәr mәtnlәrdәki motivlәrin әksini nümayiş әtdirir. Lord Raqlanın “Ənәnәvi qәhrәman formulası” әsas götürülәrәk Miqdad haşiyә hekayәsindә qәhrәman arxetipinin hәm mәhәbәt dastanlarında, hәm dә qәhrәmanlıqla bağlı hekayәlәrdәki universal imicә işarә edilmişdir.

Açar sözlәr: Qәhrәman arxetipi, mәtnlәr arası işarәlәr, universal, hekayә, Miqdad hekayәsi