AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİ (1918-1920) PARLAMENTİNİN ÜZVÜ ƏSƏDULLA ƏHMƏDZADƏNİN (1860-1941) HƏYAT VƏ FƏALİYYƏTİ
(Lıfe & Work of A Member of The Parlıament of The Republıc of Azerbaıjan (1918-1920) Asadulla Ahmedzade (1860-1941) )

Yazar : Adalet Tahirzade    
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.1.2024.0140
Sayı : 11
Sayfa : 311-328
    


Özet

This report is the first scientific study in Azerbaijani historiography on the life and work of a member of the Majlisi-Mabusan (Parliament) of the Republic of Azerbaijan (1918-1920) Asadulla Ahmed oglu Ahmedzade (1860-1941). When writing the report, materials from the State Archive of the Republic of Azerbaijan, the Archive of the State Security Service of the Republic of Azerbaijan and the Central State Historical Archive of Moscow, periodicals and reference literature, verbatim reports of the Parliament, family archive materials and other resources. For the first time, the report provided extensive and comprehensive information about the life path, as well as about the important economic, social and political activities of A.Ahmedzade, as a merchant of the 2nd guild, director of the Baku pawnshop, an active deputy of the Baku City Duma and a member of Parliament... in preventing the Armenian aggression against the Muslim population committed in Baku in 1905 and 1918, the creation of the Baku Muslim Charitable Society, the development of the Neshri-Maarif society and the strengthening of the independent Republic of Azerbaijan. A certain place in the report is occupied by his prison life in 1930. The study also reflects information about the heirs of A.Ahmadzadeh. So, his son Agha (Mamed)sadyk Ahmedov (1892-1930), who received higher education back in tsarist times at the Moscow Commercial Institute and at the Medical Faculty of Kharkov University, worked in the diplomatic corps at the Consulate of Azerbaijan in Istanbul in the early 1920s, and his grandson, Lieutenant General Kerim Kerimov (1917-2003) was chairman of the USSR State Commission for 25 years for Flight Tests of spacecraft.



Anahtar Kelimeler

Keywords: Asadulla Ahmedzade, Baku City Duma, Pawnshop, Parliament, Kerim Kerimov.



Abstract

Bu məruzə Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920) Məclisi-Məbusanının (Parlamentinin) üzvü Əsədulla Əhməd oğlu Əhmədzadənin (1860-1941) həyat və fəaliyyəti haqqında Azərbaycan tarixşünaslığında ilk elmi araşdırmadır. Məruzənin yazılmasında AR Dövlət Arxivi, AR Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti Arxivi və Moskva Şəhər Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivinin bəlgələrindən, dönəminin mətbuatından və sorğu ədəbiyyatından, Parlamentin stenoqrafik hesabatlarından, ailə arxivi materiallarından və başqa qaynaqlardan yararlanılıb. Məruzədə Ə.Əhmədzadənin keçdiyi ömür yolu, 2-ci gildiya tacir, Bakı Lombardının direktoru, Bakı Şəhər Dumasının üzvü və Məclisi-Məbusan deputatı olaraq 1905 və 1918-ci illərdə Bakıda ermənilərin müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzünün qarşısının alınması, Bakı Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin yaradılması, “Nəşri-Maarif” Cəmiyyətinin inkişafı, yeni müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyətinin güclənməsi... uğrunda önəmli iqtisadi, ictimai və siyasi fəaliyyəti, eləcə də 1930-cu ildəki zindan həyatı haqqında ilk dəfə olaraq geniş və hərtərəfli bilgi verilib. Araşdırmada Ə.Əhmədzadənin varisləri haqqında bilgilər də öz əksini tapıb. Belə ki, onun oğlu, hələ çar dönəmində Moskva Kommersiya İnstitutunda və Xarkov Universitetinin tibb fakültəsində oxumuş, 1920-ci illərin başlarında Azərbaycanın İstanbuldakı konsulluğunda diplomatik korpusda çalışmış Ağa (Məhəmməd)sadıq Əhmədov (1892-1930ç3) və nəvəsi – kosmikı gəmilərin uçuş sınaqları üzrə SSRİ Dövlət Komissiyanın 25 il sədri işləmiş general-leytenant Kərim Kərimov (1917-2003) haqqında da danışılır.



Keywords

Açar sözlər: Əsədulla Əhmədzadə, Bakı Şəhər Duması, lombard, Parlament, Kərim Kərimov