CƏNUBİ QAFQAZIN MÜASİR EKOLOGİYASI: PROBLEMLƏR VƏ YENİ ÇAĞIRIŞLAR
(Modern Ecology Of The South Caucasus: Problems And New Challenges )

Yazar : Yegane BAKHSHİYEVA    
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.1.2024.0172
Sayı : 11
Sayfa : 587-600
    


Özet

One of the global problems that concern the world today is climate change. Environmental issues related to ecological security have become the object of discussion, with the idea that climate changes can pose a threat to security. During the 20-year period since the adoption of the UN Framework Convention on Climate Change (UNFCCC), humanity has achieved very little in the direction of stabilizing the concentration of greenhouse gases in the atmosphere. The energy crisis at the end of the 20th century forced the states to use sustainable energy resources, and for this reason, the main goal of the states in the fight against climate change was to stimulate the development of green economy-green energy policy. Today, the Republic of Azerbaijan has become an exporter of "green" and hydrogen energy, recognizing the importance of a coordinated response to climate change and aiming to accelerate progress towards a sustainable future through joint initiatives. Azerbaijan declared the use of "green energy" sources as a priority of state policy in order to prevent the current crisis. It is for this reason that Azerbaijan has earned the name of a reliable energy partner of European countries. The green energy factor is a very important issue in Armenia's energy policy. Because Armenia depends on imported hydrocarbons, including transportation fuel, gas for residential and industrial purposes, as well as a third of its electricity production. The main goal of the National Program on energy saving and renewable energy adopted in Azerbaijan and Armenia is to define goals for energy saving and renewable energy development and to determine the means of their realization.



Anahtar Kelimeler

Green Energy, Climate Changes, Clean Ecology, Sustainable Development, Energy Security



Abstract

Bu gün dünyanı narahat edən qlobal problemlərdən biri iqlim dəyişmələridir. İqlim dəyişmələrinin təhlükəsizliyə təhdid yarada biləcəyi fikri ön plana çıxmaqla ekoloji təhlükəsizliklə bağlı ətraf mühit məsələləri müzakirə obyektinə çevrilib. BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının (BMTİDÇK) qəbul olunmasından keçən 20 illik dövr ərzində atmosferdə istilikxana qazlarının konsentrasiyasının stabilləşdirilməsi istiqamətində bəşəriyyət çox az nailiyyət əldə etmişdir. XX əsrin sonlarında yaşanan enerji böhranı dövlətləri dayanıqlı enerji resurslarının istifadəsinə məcbur etmiş və bu səbəbdən dövlətlərin iqlim dəyişmələrilə mübarizədə əsas məqsədi yaşıl iqtisadiyyat-yaşıl enerji siyasətinin inkişafını stimullaşdırmaq olubdur. Bu gün Azərbaycan Respublikası iqlim dəyişikliyinə qarşı əlaqələndirilmiş cavab tədbirlərinin vacibliyini dərk edərək birgə təşəbbüslər vasitəsilə davamlı gələcəyə doğru irəliləyişi sürətləndirməyi hədəfləyərək "yaşıl" və hidrogen enerjisinin ixracatçısına çevrilib. Azərbaycan mövcud böhranın qarşısını almaq məqsədilə “yaşıl enerji” mənbələrindən istifadəni dövlət siyasətinin prioriteti elan edib. Məhz bu səbəbdən Azərbaycan Avropa ölkələrinin etibarlı enerji tərəfdaşı adını qazanıb. (2022-ci ilə "müsbət enerji"li baxış, 2023) Ermənistanın enerji siyasətində yaşıl enerji amili olduqca əhəmiyyətli məsələdir. Çünki Ermənistan idxal olunan karbohidrogenlərdən, o cümlədən nəqliyyat yanacağından, yaşayış və sənaye məqsədləri üçün qazdan, eləcə də elektrik enerjisi istehsalının üçdə birindən asılıdır. Enerjiyə qənaət və bərpa olunan enerji üzrə Azərbaycanda və Ermənistanda qəbul olunan Milli Proqramın əsas məqsədi enerjiyə qənaət və bərpa olunan enerjinin inkişafı üçün hədəflər müəyyən etmək və onların reallaşdırılması vasitələrini müəyyən etməkdir.



Keywords

Yaşıl Enerji, İqlim Dəyişmələri, Təmiz Ekologiya, Dayanıqlı İnkişaf, Enerji Təhlükəsizliyi