ÇEVRE, SAVAŞ ve EDEBİYAT BAĞLAMINDA KIBRIS RUM ŞİİRLERİNİN ÇÖZÜMLENMESİ
(In the Context of Environment, War and Literature Analysis of Greek Cypriot Poetry )

Yazar : ELMİRA MEMMEDOVA KEKEÇ    
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.2024.030
Sayı : 11
Sayfa : 443-450
    


Özet

Literature is a means of comprehending environmental responsibility, and the concept of eco-criticism was formed in this context. Since the period of industrialization, the wars that have taken place in different parts of the world have exacerbated environmental problems, caused chemical damage to the ecosystem and led to the death of living creatures in the biosphere. War is an activity that results not only in the killing of human beings, but also in the destruction of other living things in the biosphere. War is also the cause of misunderstandings between people, and these conflicts can lead to unresolved environmental problems. In this context, the war that started on the island of Cyprus in the 1950s with the attempts of ENONIS (unification with Greece) by the terrorist organization EOKA in the 20th century has caused environmental problems to this day. These problems became the subject of poetry by both Turkish and Greek poets on the island. Cypriot-Greek poets put the problems of the triangle of environment, war and literature on the agenda with the symbols of green and the metaphor of water. The poems address the environmental problems associated with the Green Line, as well as the problem of water on the island in the context of migration and war. As it is known, the island of Cyprus is a land of environmental problems, such as a region where the sun's energy overheats and therefore there is a problem of thirst. The war has been a disaster, affecting the use of water resources and exacerbating environmental problems. In addition to factors such as the alteration and pollution of water from industrial, municipal and agricultural sources, the location of some water resources in the North and some in the South has affected environmental problems, and this problem is mentioned in the poems. Furthermore, it is worth noting that Greek Cypriot poets have also composed poems with the aim of preserving biodiversity.



Anahtar Kelimeler

Cyprus, Greek Cypriot, Turkish, environment, war, ecocriticism



Abstract

Edebiyat çevre sorumluluğunun algılanma araçlarındandır ve ekoeleştiri anlayışı bu bağlamda şekillenmiştir. Sanayileşme döneminden başlayarak çevre sorunlarının giderek artmasını dünyanın çeşitli bölgelerinde çıkan savaşlar daha da tetiklemiş ve ekosisteme kimyasal zararlar vurulmakla birlikte biyosferde de canlıların ölümüne neden olunmuştur. Savaş sadece insanların birbirlerini öldürmesi değil, aynı zamanda biyosferdeki diğer canlıların da mahvolmasıyla sonuçlanan bir eylemdir. Savaş aynı zamanda insanlar arasında anlaşılmazlıkların oluşma sebebidir ve bu çatışmalar çevresel sorunların çözülememe nedenlerinden olabilmektedir. Bu bağlamda Kıbrıs adasında 20. yüzyılda EOKA`nın ENONİS kışkırtmalarıyla 1950`li yıllarda başlanan savaş günümüze kadar çevresel sorunları da kendisiyle getirmiştir. Bu sorunlar adanın hem Türk, hem de Rum şairleri tarafından farkedilerek şiirlerin konusuna dönüştürülmüştür. Kıbrıs Rum şairleri çevre, savaş ve edebiyat üçgenindeki sorunları yeşil ve su metaforuna ilişkin sembollerle okurlara aktarmış, gündeme getirmişlerdir. Şiirlerde Yeşil Hattın çevrelediği ekolojik sorunlar başta olmakla göç ve savaş bağlamında adada su sorunu daha çok dile getirilmiştir. Bilindiği üzere Kıbrıs adası Güneş enerjisinin fazla ısındırdığı ve bu nedenle de susuzluk sorununun yaşandığı bir bölge gibi çevresel sorunları yaşandığı arazi olarak yer almıştır. Savaş ise su kaynaklarının kullanımını olumsuz yönde etkileyen ve çevresel sorunları artıran bir felaket olmuştur. Suyu yönlendirme, endüstri, belediye ve tarımsal kaynakların neden olduğu kirlilik gibi etkenlerin yanı sıra bazı su kaynaklarının Kuzeyde, bazılarının ise Güneyde kalması da çevresel sorunları etkilemiş ve şiirlerde bu sorun konu edinilmiştir. Bundan başka Kıbrıs Rum şairleri biyoçeşitliliğin korunmasına yönelik dizeler de kaleme almışlardır.



Keywords

Kıbrıs, Rum, Türk, çevre, savaş, ekoeleştiri