TÜRK DÜNYASININ ENTEGRASYONUNDA DOKSANLARDAKİ TÜRK ZİRVELERİNİN ÖNEMİ (1992-1998)
( The İmportant of Turkish Summits in the Nineties in the İntegration of the Turkish Worold (1992-1998) )

Yazar : Dastanbek Razak Uulu    
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.1.2024.0134
Sayı : 11
Sayfa : 251-262
    


Özet

With the collapse of the Soviet Union, fifteen independent states emerged. Among these, there were five Turkish Republics that were directly related to the Republic of Turkey. The Cold War ended and the world moved from a bipolar system to a multipolar system. Turkey closely followed the dissolution of the Soviet Union by taking important initiatives during this period and started relations with the Turkish Republics before gaining full independence. When Azerbaijan and the Central Asian countries declared their independence in 1991, Turkey was the first to recognize them. The newly established relations have become stronger and the number of mutual official visits has begun to increase rapidly. In late 1991, the heads of state of the Turkish Republics paid official visits to Turkey and met there. In the spring of 1992, the Prime Minister of the Republic of Turkey, Süleyman Demirel, made official visits to Azerbaijan and Central Asian countries and immediately opened their embassies. It was decided to hold a summit between the Turkish Republics with the establishment of a diplomatic facility, and this took place without delay in the Autumn of 1992. In the 1990s, five summits were held in different countries at the level of heads of state of the Turkish republics. These summits played a major role in the integration of the Turkic World.



Anahtar Kelimeler

Türkiye, independence, relations, Turkish States, Turkish Summits.



Abstract

Sovyetler Birliği’nin çöküşü ile on beş tane bağımsız devlet ortaya çıkmıştır. Bunların içinde Türkiye Cumhuriyeti’ni doğrudan ilgilendiren beş tane Türk Cumhuriyeti de vardı. Bir yandan Soğuk Savaş da sona ermiş ve dünya iki kutuplu sistemden çok kutuplu sisteme geçmiştir. Türkiye bu dönemde önemli girişimlerde bulunarak Sovyetler Birliği’nin dağılmasını yakından takip etmiştir ve Türk Cumhuriyetleri ile tam bağımsızlık kazanmadan münasebetleri başlatmıştır. 1991 yılının sonlarında Azerbaycan ve Orta Asya ülkeleri bağımsızlıklarını ilan etmesiyle, onları ilk tanıyan Türkiye olmuştur. Yeni başlayan ilişkiler güçlenmiştir ve karşılıklı resmi ziyaretler sayısı hızlıca artmaya başlamıştır. 1991 sonlarında Türk Cumhuriyetleri devlet başkanları Türkiye’ye resmi ziyaretleri yapıp yetişmişler. 1992 Baharında Türkiye Cumhuriyeti başbakanı Süleyman Demirel Azerbaycan ve Orta Asya ülkelerinde resmi ziyaretlerde bulunmuştur ve derhal büyükelçiliklerini açmıştır. Artık diplomatik bir tesisin kurulmasıyla Türk Cumhuriyeleri arasında bir zirve yapılması kararlaştırılmıştır ve bu geçikmeden 1992 Sonbaharında gerçekleşmiştir. 1990’larda Türk cumhuriyetlerinin devlet başkanalrı düzeyinde farklı ülkelerde beş kere zirve yapılmıştır. Bu zirveler Türk Dünyas’nın bütünleşmesinde büyük rol oynamıştır.



Keywords

Türkiye, bağımsızlık, münasebetler, Türk Devletleri, Türk Zirveleri.