KADİM DOĞU TURAN EKONOMİSİ: I. ve II. KÖK TÜRK KAĞANLIKLARININ EKONOMİK YAPISI ÜZERİNE İNCELEME
(The Ancient West Turan Economy: An Examination on the Economic Structure of I. and II. Kök Türk Khaganates )

Yazar :  Fatih YÜCEL  
Türü :
Baskı Yılı : 2024 / DOI :10.30546/100981.1.2024.012
Sayı : 11
Sayfa : 73-88
    


Özet

The Kök Türk Khaganates is one of the most influential Turkish Khaganates in Ancient Eastern Turan economic history. The Kök Türks, also known as the meaning "Celestial Türks", established a vast empire in Inner Asia, flourishing between roughly 552 and 603 AD. The I. Khaganate was established by the Ashina clan, with Bumin Khagan uniting various Turkic tribes around 552 AD. At its peak, the Khaganate stretched from Manchuria in the east to the Black Sea in the west, creating a powerful Türkistan empire. The Kök Türks rapidly expanded their territory through military prowess, conquering neighboring groups and establishing dominance over the Silk Road trade routes. They played a significant role in the power struggles between the Byzantine Empire and the Sasanian Empire of Persia. While details are not entirely clear, the Khaganate likely had a hierarchical structure with the Ashina at the top. Semi-Nomadic pastoralism was the primary economic activity, but they also engaged in trade and levied tribute from conquered peoples. In this study, when both written and archaeological data are analyzed by the Archeonomi systematics, the economic structures of the Kök Turk Khaganates will be analyzed.



Anahtar Kelimeler

Turan Economy, West Turan Economy, Archaeonomy, Kök Türk Khaganates



Abstract

Kadim Doğu Turan Ekonomi tarihindeki en etkili Türk kağanlıklarından birisi de Kök Türk Kağanlığıdır. "Göksel Türkler" anlamına da gelen Kök Türkler, İç Asya'da yaklaşık MS 552 ile 745 yılları arasında gelişerek geniş bir imparatorluk kurdular. I. Kök Türk Kağanlığı (552-603) ve II. Kök Türk Kağanlığı (682-745) olmak üzere iki döneme ayrılır. I. Kağanlık, Aşina klanından olan, Bumin Kağan'ın MS 552 civarında çeşitli Türk kabilelerini birleştirmesiyle kuruldu. Kağanlık zirve döneminde doğuda Mançurya'dan batıda Karadeniz'e kadar uzanan güçlü bir Türkistan imparatorluğu haline dönüştü. Kök Türkler askeri becerileri sayesinde topraklarını hızla genişlettiler, komşu grupları fethettiler ve İpek Yolu ticaret yolları üzerinde hakimiyet kurdular. Bizans İmparatorluğu ile Sasani Pers İmparatorluğu arasındaki güç mücadelelerinde önemli rol oynadılar. Ayrıntılar tam olarak belli olmasa da, Kağanlığın muhtemelen Aşina'nın en üstte olduğu hiyerarşik bir yapısı vardı. Konargöçer yaşam alanında hayvancılık temel ekonomik faaliyetti ama aynı zamanda ticaretle de uğraşıyorlardı ve fethettikleri halklardan haraç alıyorlardı. Bu çalışmada hem yazılı hem de arkeolojik veriler Arkeonomi sistematiğinde analiz edildiğinde Kök Türk Kağanlıklarının ekonomik yapıları analiz edilmeye çalışılacaktır.



Keywords

Turan Ekonomisi, Batı Turan Ekonomisi, Arkeonomi, Kök Türk Kağanlıkları