Cedid eğitimcileri için dramaturji; halka yaklaşma, sıradan insanlarla yakın ilişki kurma, bireyleri bilinçlendirme ve toplumda artan dinî hurafelerden kurtulma, bilgisizlikten doğan cahilliği, israfı, yobazlaşmayı önleme aracı olması gerekirdi. Cedidler bilgi ve bilinç sahibi, gelişmiş birey olma düşüncelerini tiyatro vasıtasıyla ortaya koymuş, bunun ötesinde, kendileri yönetmen, oyuncu olup eserlerini halkın dikkatine sunmuşlardır. Türkistan’da Özbek dramaturjisi ve milli tiyatronun temellerinin atılmasında cedid eğitimcileri Mahmudhoca Bihbudî, Münevver Kâri Abdureşidhanov, Fıtrat, Abdulla Kâdirî, Sedriddin Aynî, Abdulla Bedrî, Hacı Muin, Hamza Hekimzade Niyazî, Abdulla Avlanî’lerin katkısı büyük olmuştur. Cedidler tiyatroya “kurtuluş yolu” olarak baktılar. Bu bağlamda, Özbek tiyatrosunun manevi kurucusu olan Mahmudhoca Bihbudî Pederküş (1911) adlı dramını kaleme aldı. Makalede Bihbudî’nin Pederküş ve Hacı Muin Şükrülla ile Nusretulla Kudretulla’ların Toy adlı dramları analiz edilir. Her iki dramda da bilgisizlikten dolayı ortaya çıkan israf ve cinayet vakası yardımıyla halkın şuurunu açmaya çalışılmıştır. Cedid dramaturjisinde Türkistan milli yaşamında rastlanan bilgisizlik, israf, homoseksüellik, sübyancılık, eğlenceye düşkünlük gibi manevi hastalıklar kınanır.
Özbek Cedid Dramaturjisi, İlk Milli Dram, Bihbudî, Şükrulla, Tiyatro.