Türkler, tarihin ilk devirlerinden itibaren evrenin Tanrı-hükümdar ortaklığında yönetildiğine inandıkları bir kozmolojik anlayışa sahiplerdi. Bu anlayış doğrultusunda iktidarın asıl sahibi Tanrı’nın göğü, Kağan’ın ise onun adına ve onun görevlendirmesiyle yeryüzünü (yer/suyu) yönettiğine inanılırdı. “Kut inancı” şeklinde ifade edilen bu inanç, Türklerin İslamiyet’i kabulünden sonra da devam etmişti. Hükümdarlığın Oğuz Han’ın soyuna ait olduğu anlayışı nedeniyle “kut” bu soydan gelen hanedanların elinde bulunmuştu. Kozmolojik anlayış ve kut inancı, Bâbürlü Devleti’nde de varlığını sürdürmüştü. Ancak Hümâyun devrinde kut inancı devam etse de soya dayalı hanedan anlayışı öne çıkarılmamıştı. Hümâyun, bunun yerine, astrolojiye olan merakından da yararlanarak, yeni bir kozmolojik hükümranlık anlayışı inşa etmişti. Vakit geçirdiği bazı mekanların inşası ve tasarımında kozmolojik unsurlara başvurmak suretiyle güçlü bir otorite kurmaya çalışmıştı. Fal tutarak elde ettiği bazı sonuçlardan saray teşkilatlanmasında yararlanmıştı. ehl-i devlet, ehl-i saadet ve ehl-i murad grupları, bu şekilde ortaya çıkmıştı. Ayrıca din ve devlet işlerinin yürütülmesinde astrolojik, mistik ve ilahi anlamlar yüklediği on iki ve yedi gibi rakamlardan yararlanmıştı. Hümâyun, haftanın günlerini söz konusu gruplara tahsis etmişti. Bu tahsisatı Ay, Güneş ve gezegenlerin haftanın günleriyle ve bu grupların sorumluluklarıyla ilişkisini dikkate alarak planlamıştı. Ayrıca Hümâyun, her gün gök cisimleri ve gezegenlerin haftanın günleriyle olan bu ilişkisine uygun bir renkte kıyafet giymişti.
Hümâyun, Kozmolojik Anlayış, Astroloji.