İnsan tarih boyunca hep bir şeylere inanama ihtiyacı hissetmiş ve bu ihtiyaç tarih boyunca birçok mitoloji birçok din doğurmuştur. Dönemden döneme, toplumdan topluma, coğrafyadan coğrafyaya değişen insanın yaratılışı ile ilgili söylenceler kültürel bir zenginlik olarak günümüze kadar gelmiştir. İnsanoğlu açıklayamadığı varoluş sürecini görmediği ancak kafasında korkuyla birleştirdiği bir yücelikle ilişkilendirerek önce tanrıçalar sonra tanrılar yaratmıştır. Yer yüzünün devamlılığı olarak gördüğü kadın kavramını, tanrı olarak nitelendirmiş ve ona kültsel özellik yükleyerek tapınım göstermiştir. Üreme özelliğinden dolayı dünyadaki ilk yaratıcı özellik taşıyan yani tanrıça özelliği taşıyan Venüs heykelcikleri, Paleolitik Dönemde Avrupa’da karşımıza çıkmaktadır. Avrupa’da Mağaralarda yaşayan Paleolitik insanı, sadece ilk sanat örneklerini duvarlara kazımakla kalmamış kafasındaki yaratıcı kavramını da somutlaştırarak onlara şekil vermiş ve günümüzde Avrupa’daki müzelerde sergilenen insanlığa ait ilk inanç sistemi olarak tanımlayabileceğimiz tanrıçalardan haberdar olmamızı sağlamıştır. Paleolitik’ten sonra da, ana tanrıça kültü önemini yitirmemiş farklı dönemlerde, farklı siluetlerde, farklı isimlerle karşımıza çıkmayı başarmıştır. İlerleyen arkeolojik süreçte çok tanrılı din sistemi hakim olmakla beraber, tanrıçaların çoğaldığını artık tanrılarında arkeoloji sahnesinde var olmaya başladığını ve çoğalan tanrı ve tanrıçaların her birinin farklı misyonlara sahip olduğunu görmekteyiz. Avrupa, Anadolu ve Mezopotamya’da varlığını binlerce yıl sürdüren çok tanrılı din sistemi, Orta Asya’da da karşımıza çıkmakta ve farklı coğrafyalarda aynı misyonu üstlenmiş tanrı ve tanrıçaların sadece isimlerinin değiştiğini görmekteyiz. Örneğin Roma ve Helenistik Dönemde Anadolu da da varlığını gösteren güzellik tanrıçasının Orta Asya’da da var olduğunu ancak adının farklı olduğunu görüyoruz. Orta Asya çok tanrılı din sisteminde Ayzıt, Ayızıt, Ayığsıt isimleriyle tanınan tanrıça kimdir? Üstlendiği görevler nelerdir? Tapınım gördüğü coğrafyanın sınırları nelerdir? Türk toplumunun belki de günümüzde de devam ettirdiği atadan, dededen, kalan inanç sisteminde Ayzıt Hatun varlığını ne kadar sürdürmektedir?
Tanrıça, Güzellik Tanrıçası, Ayzıt Hatun, Mitoloji, Türk Mitolojisi