Rusya’da gerçekleşen devimlerle zaman zaman nefes alan Azerbaycan toprakları 1920’de tekrar işgal edilir. Bu zaman itibariyle ülkede birçok konuda haklar kısıtlanır, Azerbaycan toplumu hem maddi hem manevi olarak sömürülür. Özgürlüğe ulaşmanın en önemli yollarından birinin yekvücut olmak ve milli bilince sahip olmak olduğunu savunan şairler şiirlerinde yediden yetmişe bu fikri aşılamayı amaç edinmişlerdir. Toplumsal sorunlarla yüzleşen kesimlerde, halkı doğru olarak benimsediği düşüncelere yaklaştırmak ve halkı harekete geçirmek adına şairler bir araç görevi üstlenmişlerdir. Halkı bir düşüncede toplamak şairin ve şiirin vazifesi olmuştur. Bu dönemden itibaren Mikail Müşfik gibi Azerbaycan şairleri şiirlerinde çeşitli yollarla özgürlüğe olan özlemlerini ve tabii haklarına erişmeyi arzulamışlardır. 1908-1938 yılları arasında yaşamış olan Mikail Müşfik Azerbaycan toplumunun ve Azerbaycan edebiyatının simge isimlerinden biridir. Yüzyıllar boyunca üzerinde birçok tahribat, yıkım, diriliş gibi aksiyon yaşanmış olan Azerbaycan topraklarında yetişmiş bir genç şair olan Mikail Müşfik, ülkesinin karşılaştığı toplumsal ve siyasal hareketlerden fazlasıyla etkilenmiş ve hayatı baştan sona bu etkilerle şekillenmiştir. Dönemin şartları içerisinde edebiyat sahasına adım atıp sonraları kendini iyi derecede geliştiren şair, zamanla halka hitap eden, temsil görevi kazanan, sözcülük yapabilen bir kişilik haline gelmiştir. Gerek ferdi gerek içtimai konularda yazdığı yüzlerce şiirle kendi döneminin toplumuna ayna tutmayı başarmış, aksaklıklar karşısında tavır koyabilmiş, çözüm yolları aramış olan Müşfik’in şiirlerinde milli şuur ve bağımsızlık arzusu önemli bir yer tutar. Mikail Müşfik’in şiirlerinde gelecek nesil için bağımsızlık düşüncesinin ortaya çıkması adına birçok mesaj bulunmaktadır. Ona göre bağımsızlık yolu kültürel değerlerin korunması, milli hislerin yaşatılması ve bunların yeni nesle her daim aşılanmasından geçmektedir.
Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Edebiyatı, Mikail Müşfik, Azerbaycan Şiiri,