Afganistan’ın kuzey bölgesindeki Pamir Yaylasında yaşayan Kırgız Türkleri, Sovyetler Birliğinin 1979 yılında ülkelerini işgal etmeleri üzerine Afganistan’ı terk etmek zorunda kalır. Aksakal adı verilen yaşlılar meclisinin aldığı karar üzerine; Kırgızların yaşaması için göç etmeleri gerektiğine karar verilir. Bu kararın ardından Kırgızlar önce Pakistan’a gider. Yayla iklimine alışkın olan Kırgızlar Pakistan’ın sıcak havasına alışamaz ve bunun üzerine Türkiye’ye gitme kararı alırlar. Türk Büyükelçiliğine iletilen yardım talebinin ardından 1.150 Kırgız, Türk uçağı ile hanları olan Rahmankul Han ile birlikte Adana’ya getirilir. Ardından Malatya ve Van’ın değişik yerlerine dağıtılır. Van’a getirilen Kırgızlar Erciş ilçesinin Altındere mahallesinde inşa edilen konutlara yerleştirilir. Kırgızların isteği üzerine Altındere köyünün adı Ulupamir olarak değiştirilir. Günümüzde Ulupamir köyünde yaklaşık 3.850 Kırgız Türkü yaşamaktadır. Kimlik tanımı temel olarak insanların “kimsin?” sorusuna verdiği yanıtın göstergesidir. Kimlik hem bir kişinin kendini tanımlaması, hem de birlikte bireylerin grubun üyesi olduğunu yansıtan toplumsal kategorilerin de tanımlanmasını içermektedir. Ulupamir köyünde yaşayan bir Kırgız vatandaşın “Kırgızca/Türkçe müzik dinliyorum, söylüyorum ya da müzik grubunun üyesiyim” gibi tanımlamaları topluluk üyesi olma, gruba dahil olma aracılığının göstergesidir. Etnisitenin belirleyici unsurundan bir tanesi de kültür ve dildir. Bu bağlamda etnik toplulukların kültürel sürekliliğinde gelenekler, sözlü kültür ürünü olan müziğinde önemli katkısıyla gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayacaktır. Müzikal birikime, etnisiteyi tanımlamakta, kültürel özelliklerini resmetmekte, topluluğun değerlerini ve yaşam tarzlarını aktarmakta, anlatmakta ve paylaşmakta ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda Ulupamir Kırgızlarının etnik ve müzikal kimliğinin tespit edilmesi kültürün gelecek kuşaklara aktarılmasında büyük önem arz etmektedir.
Van Ulupamir, Kırgız, Etnik Müzikal