İkinci Dünya Savaşı’nda döneminde Kazak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Sovyetler Birliği’nin cephe gerisi faaliyetlerini yürüttüğü önemli merkezlerden biri olmuştur. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) ile olan batı sınırını teşkil eden Batı Kazakistan ve Guryev bölgeleri (bugünkü Atırau ve Mangıstau Eyaletleri) tahliyenin ana merkezini oluşturduğu için nüfus değişiminden ilk etkilenen yer olmuştur. Bunun yanı sıra bölge Sovyet hükümeti tarafından Kazakistan’da cephe hattı olarak ilan edilen tek bölgedir. Savaş kayıpları ve zorunlu göçler yolu ile iskân ettirilen milletler nüfusun yapısını değiştiren diğer başlıca etmenleri oluşturmuştur. Çalışmada başta Atırau (Guryev) bölgesi olmak üzere savaş döneminde Batı Kazakistan’da nüfus hareketleri ve sonuçları bu etmenlerin ışığında arşiv belgeleri ve istatistiklerden yararlanılarak incelenecektir.
Kazak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, İkinci Dünya Savaşı, Batı Kazakistan, Nüfus, Tahliye.